Τα 46 ξεχωριστά και μοναδικά πέτρινα χωριά της Ηπείρου κρύβουν μια γοητευτική πολυπλόκοτητα. Στο πολυσύχναστο Πάπιγκο οι γυμνοί βράχοι του βουνού, η λεγόμενη Αστράκα, ορθώνονται πίσω από τα σπίτια, μην αφήνοντας περιθώριο στο βλέμμα να γυρίσει αλλού. Λίγο πιο πριν, η Αρίστη είναι η “πύλη” στο μαγικό κόσμο της φύσης του Ζαγοριού. Στο κεντρικό Ζαγόρι ο κόσμος μαζεύεται στο Μονοδένδρι για να δει τη θέα στη χαράδρα του Βίκου. Στα Άνω Πεδινά, οι ρυθμοί είναι πιο αργοί και οι παρέες μαζεύονται ως αργά το βράδυ στα μετρημένα στα δάχτυλα μαγαζιά του χωριού. Στους Κήπους, τα πράγματα είναι ακόμα πιο ήρεμα, με τον κεντρικό δρόμο να προσφέρει όλη την κίνηση και τις ανηφοριές και κατηφοριές του χωριού να είναι ιδανικές για βολτάρισμα.
Κεντρικό Ζαγόρι
Τα Άνω Πεδινά είναι ένα ολοζώντανο χωριό, με πολλούς νέους ανθρώπους, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν είναι ντόπιοι, σκαρφαλωμένο στα ηπειρώτικα βουνά, αλλά με πεδιάδα να απλώνεται μπροστά του. Το χωριό έχει τουρισμό, και αρκετούς ξενώνες και ταβέρνες και επισκέπτες που το γνωρίζουν και έρχονται συχνά. Αλλά δεν είναι “στημένο” τουριστικά. Ούτε οι κάτοικοι του “ζουν” για το Σαββατοκύριακο, ούτε το χωριό σταματάει την καθημερινότητά του για τους “εισβολείς” του Σαββατοκύριακου. Ο κάμπος μπροστά σε κάνει να ξεχνάς το υψόμετρο και τις στροφές του δρόμου. Τα 3 άλογα που παιχνιδίζουν μεταξύ τους στο λιβάδι μπροστά μας, συμπληρώνουν ιδανικά την εικόνα της ανέμελης σχόλης και του ασυννέφιαστου ουρανού. Αντίθετα, τα Άνω Πεδινά σου επιβάλλουν με το δικό τους διακριτικό και γλυκό τρόπο τους δικούς τους ρυθμούς: σε τέτοιο σημείο που σκέφτεσαι να αφήσεις το laptop σου ανάπηρο (adsl δεν υπάρχει εδώ), το κινητό σου μουγγό (σε πολύ λίγα σημεία πιάνει) και όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, την κίνηση και τα τρεχάματα τουλάχιστον σε απόσταση ασφαλείας 35 χλμ, όσο απέχουν τα Γιάννενα.
Δυτικό Ζαγόρι
Το Μεγάλο Πάπιγκο είναι από τα πρώτα χωριά που αναπτύχθηκαν αλλά και τα πιο δύσκολα στην πρόσβαση (απαιτεί 12 χλμ πραγματικά μεγάλων στροφών για να φτάσεις), αλλά είναι σίγουρα από τα πιο εντυπωσιακά. Οι γυμνοί βράχοι του βουνού, η λεγόμενη Αστράκα ορθώνεται πίσω από τα σπίτια, μην αφήνοντας περιθώριο στο βλέμμα να γυρίσει αλλού. Και όσο και αν το Μεγάλο Πάπιγκο πλημμυρίζει με τζιπ και κόσμο τα weekends, τα σοκάκια του συνεχίζουν να σκιάζονται από τα σύννεφα στα οποία η Αστράκα επιτρέπει να περάσουν.
Στο Μικρό Πάπιγκο, μόνο 2 χιλιόμετρα απόσταση, τα πράγματα αλλάζουν άρδην. Κάντε βόλτα ένα βροχερό πρωινό στο έρημο Μικρό Πάπιγκο. Το χωριό είναι ο τελευταίος σταθμός πριν την κορυφή του βουνού, τελευταίος σταθμός πριν τη Δρακόλιμνη, τελευταία στάση πριν μετρήσεις τις δυνάμεις σου και νιώσεις έτοιμος και ικανός για όλα. Στα στενά του δρομάκια η σιωπή βασιλεύει. Πράγμα που σε βοηθάει να ακούς πιο ξεκάθαρα το αίμα που κυλάει στις φλέβες σου.
Λίγο πιο πριν, η Αρίστη είναι η “πύλη” στο μαγικό κόσμο της φύσης του Ζαγοριού. Το χωριό είναι χτισμένο στην πλαγιά και κοιτάζει από αντίκρυ το Πάπιγκο και την Αστράκα. Στο δρόμο προς Πάπιγκο, όλοι σταματάνε στο γεφυράκι, ένα από τα λίγα σημεία που μπορείς να έρθεις σε επαφή με τα νερά του Βοϊδομάτη. Τα παγωμένα νερά του Βοϊδομάτη πιο συγκεκριμένα, αφού η θερμοκρασία του ποταμιού, τους ζεστούς μήνες φτάνει τους 6 βαθμούς Κελσίου.
Σκέφτομαι το κάθε Ζαγοροχώρι χωριστά και τις ιστορίες που κρύβει το καθένα. Ακόμα και τα πιο γνωστά, μικρά χωριά. Ακόμα πιο πολλές ιστορίες. Και καταλήγω, ότι ακόμα και σήμερα, που είναι από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς, το πέτρινο Ζαγόρι έχει πολλά μυστικά ακόμα κρυμμένα και πολλές ιστορίες για να διηγηθεί. Αρκεί όπως είπαμε να θες να τις ακούσεις, να προσαρμοστείς στους ρυθμούς τους και να μη θες να πεις τα δικά σου.
